KARDEŞ KISKANÇLIĞI
KARDEŞ KISKANÇLIĞI…Kardeşler arası rekabet ve kıskançlık her dönemde karşılaştığımız bir durumdur. Kıskançlık doğal bir duygudur ve insanın sahip olduğu sevgi, şefkat, ilgi gibi kavramları kendisi dışında bir başkasıyla paylaşmak durumunda kalmasıyla ortaya çıkar. Kardeş kıskançlığı ise aileye yeni bir kardeşin katılmasıyla beraber büyük olan çocuğun anne babanın ilgisini kaybetme kaygısı olarak ifade edilebilir. Çocuk kardeşi olacağını öğrendiğinde ebeveynlerinin neden başka çocuk beklediklerini anlamlandıramaz ve karışık duygular hissedebilir. Çocuk için belirsiz olan bu durum ‘eskisi kadar sevilmeyecek miyim?’, ‘bana ne olacak?’, ‘benden kurtulmak mı istiyorlar?’ sorularını beraberinde getirir. Yapılan çalışmalarda kardeş kıskançlığına hatalı anne baba davranışlarının yol açabileceği görülmüştür.
KARDEŞ KISKANÇLIĞININ GÖSTERGELERİ NELERDİR?
Yeni kardeşin aileye katılmasıyla beraber diğer çocuğa ayrılan vaktin, ilginin azalması çocukta ebeveynlere karşı öfke, hayal kırıklığı duyguları uyandırabilir. Çocuk bu duyguları kardeşine vurarak, ısırarak veya kendisi bebeksi konuşarak, biberon emmeyi bıraktığı halde tekrar başlayarak, alt ıslatma, kabus görme gibi davranışlarla gösterebilir. Bu davranışlar ile kaybedilen ilgiyi, sevgiyi tekrar kazanmaya çalışır. Şiddet davranışlarıyla, ‘ondan nefret ediyorum’ söylemleriyle gösterilen tepki bazen de aşırı sevgi davranışıyla da kendini gösterebilir.
PEKİ EBEVEYNLER NE YAPMALIDIR?
Kardeş kıskançlığını kontrol altına almada ebeveynlerin rolü büyüktür. Öncelikle kardeş doğmadan önce çocuğun bu duruma alışması gerekir ve yeni bir kardeş ile çocuğun hayatında olacak değişimler anlatılmalıdır. Çocuğun kendi bebeklik fotoğrafları, o döneme ait anıları anlatılarak kardeşinin de doğduğunda bakıma muhtaç olacağı, anneyle birlikte yatacağı abla/abi olarak onun da bu sürece dahil olacağı kısa net ifadelerle anlatılmalıdır. Kardeşi doğduktan sonra geçirecekleri hoş vakitlerden bahsedilebilir. Çocuğun yapabileceği ölçüde bezini, pudrasını, biberonunu getirme gibi görevler vererek bu sürece dahil edilmelidir. Kıskandığını düşünerek kardeşinden uzaklaştırılan çocukta kıskançlık duygusu daha da artabilir.
Bebeğe ve çocuğa eşit ilgi gösterilmelidir, anne bebekle ilgileniyorsa baba çocukla ilgilenmelidir. Çocuğun kardeşine karşı olumlu davranışı takdir edilmelidir. Çocuğun bebeğe zarar vermesine izin verilmemeli ve çocuk 5 yaşını geçene kadar bebekle yalnız başına bırakılmamalıdır. Anne sevgisinin çocuğa ve kardeşe yetecek kadar büyük olduğu metaforlar üzerinden anlatılarak çocuğun kaygıları mümkün olduğunca giderilmelidir.
Kardeş kıskançlığı baş edilmesi güç bir durum haline geldiğinde profesyonel yardım almak daha sağlıklı olacaktır.
Psikolog/Aile Danışmanı Büşra Kızıltaş
KAYNAKÇA
- Dağcıoğlu, B. F. (2012). Aileye Yeni Katılan Kardeşin Bir Önceki
- Çocuğun Davranışları Üzerine Etkileri.
- Yüksek Usta, S., Köçer, G. (2022). Kardeş kıskançlığı ve kardeşe uyum sorunu yaşayan çocuklar için Bibliyoterapi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 6(1), 224-228)
Bizimle Nasıl İletişime Geçebilirsiniz?
Bireysel terapi, Oyun terapisi, Cinsel terapi, Aile-Çift Terapisi ve diğer alanlar için bizimle 0507 243 77 58 nolu numaradan iletişime geçebilirsiniz.